پرسش: اگر امام زمان (عج) ظهور کند ، چه حوادثی رخ می دهد ؟
پاسخ: با توجه به روایات به صورت خلاصه میتوان چنین گفت:
وقتی مردم جهان آماده پذیرش حضرت شدند، با دیدن علایم ظهور نگاهها متوجه مکه میشود. حضرت مهدی(عج) با اذن و امر خدا همراه با ۳۱۳نفر از یاران در مسجد الحرام ظاهر میشوند و با معرفی خود ظهور را اعلام کرده و مردم را به سوی خدا و پیروی از خود دعوت میکند. با اعلام ظهور، یاران دیگر حضرت نیز به طرف مکه حرکت میکنند تا اینکه جمعیت یاران به ده هزار نفر میرسد و حضرت خروج میکند. مکه را به تصرف در میآورد و پس از اصلاح امور به طرف مدینه حرکت میکند. با تصرف این شهر و اصلاح امور آن به سمت عراق به راه میافتد. البته در طول حرکت یاران دیگری نیز به سپاه حضرت افزوده میشود. در عراق پس از ارشاد و راهنمایی، به جنگ با معاندان و لشکر ظالم سفیانی میپردازد که در نهایت به پیروزی حضرت و کشته شدن سفیانی و سپاه او میانجامد. سپس حضرت برای فتح بیت المقدس اقدام میکند. نزول حضرت عیسی(ع) و نماز خواندن ایشان پشت سر امام مهدی(ع) باعث میشود افراد زیادی از اهل کتاب به اسلام گرایش پیدا کنند و سر انجام با فرستادن یاران به نقاط مختلف عالم و فتح آن ، پیروزی نهایی برای اسلام رقم میخورد.
آنچه از روایات استفاده میشود این است که با ظهور حضرت مهدی(عج) مدیریت جامعه انسانی در دستان آن امام معصوم قرار میگیرد و با از بین رفتن مظاهر شرک و فساد، جهان به صورت یکپارچه تحت حاکمیت آن بزرگوار اداره میشود.
در آن روز؛ دین اسلام استقرار کامل یافته و بر همه دینها غلبه میکند.(توبه، آیه ۳۲و۳۳)
امنیت کامل بر جهان سایه میافکند و عبادت صحیح و خالصانه واقع میشود.(نور، آیه ۵۵)
زمین از آن بندگان صالح خواهد شد(انبیاء، آیه ۱۰۵).
عدالت فراگیر شده، علم به بالاترین درجه شکوفایی خواهد رسید. زمین برکات خود را آشکار میکند، عقول کامل شده و رشد در همه زمینهها اتفاق میافتد.(ر.ک نگین آفرینش نوشته جمی از محققین).
ما این امید را داریم که زمان ظهور را درک کرده و در رکاب حضرت باشیم، ولی اگر عمر ما به زمان ظهور متصل نشد؛ بنابرآنچه از قرآن و روایات استفاده میشود، این است که گروهی از مؤمنان ـ که قبل از ظهور از دنیا رفتهاند ـ به اذن خدا به دنیا برمیگردند و در رکاب حضرت و جزء یاران او خواهند بود. یاران آن بزرگوار هم از افرادی هستند که در زمان ظهور زندهاند و هم از کسانیاند که قبل از ظهور از دنیا رفته و دوباره زنده میشوند. لذا از ما خواسته شده که هر روز صبح دعای عهد بخوانیم(مفاتیح الجنان، بعد از دعای ندبه) امام صادق(ع) در روایتی فرمود: هر کس قبل از صبح این دعا را بخواند؛ از یاران قائم(عج) خواهد بود و اگر پیش از ظهور بمیرد، دوباره زنده شده و از قبر خارج میشود. در متن این دعا نیز ما از خدا میخواهیم اگر قبل از ظهور از دنیا رفتیم دوباره زنده شویم: «اللهم ان حال بینی و بینه الموت…».
پرسش: اثبات لقب صاحب الزمان
پاسخ: یکی از نامها و لقبهای حضرت مهدی(ع) لقب “صاحب الزمان” است. این نام اشاره به یکی از مقامهای آن حضرت در دین و شریعت و جایگاه خاص آن وجود شریف دارد. در این مقال به طور اختصار این نام و مفهوم آن را از دو دیدگاه بررسی میکنیم.
یک. از نظر کلام اسلامی در مذهب شیعه اثنی عشری:
دانشمندان علم کلام عقیده دارند خداوند در هر زمان، ولایت، رهبری و هدایت جامعه به سوی شریعت و سعادت را بر عهده انسانهای برتر و کامل در آن زمان گذاشته است. این انسانها از هر گونه خطا و اشتباه محفوظ و مصون میباشند. آنان در مقام ولایت و امامت، از ناحیه خداوند، انسانها و جوامع زمان خویش را مدیریت میکنند. اگر “صاحب الزمان” در معنای کلامی صاحب و دارای اختیار برای مدیریت و تدبیر امور جامعه اسلامی معنا شود، این مقام مخصوص پیامبر و امامان معصوم(ع) پس از آن حضرت خواهد بود و پس از یازدهمین امام، این مقام مخصوص حضرت مهدی(عج) خواهد بود و این همان ولایت تشریعی و مقام امامت در هر زمان است که در مذهب شیعه اثبات شده است. این معنا در نامهای ولی عصر(ع)، امام عصر، امام زمان، صاحب الامر نیز اراده شده است.
دو. از نظر فلسفه و عرفان شیعه:
در عرفان شیعه ـ که برگرفته از معارف اهل بیت(ع) است ـ خداوند دارای ولایت کلی بر عالم وجود و آفرینش است، یعنی، هر گونه هدایت به سوی تکامل وجودی با اراده الهی انجام میشود و این اراده از راه انتقال و افاضه تنزیلی(مقوله به تشکیک) و درجه به درجه اعمال میگردد. و انسان کامل در هر زمان، واسطه فیض برای رساندن نعمتهای مادی و معنوی به دیگر موجودات است. از نظر تکامل وجودی و دریافت فیض الهی، پیامبر اسلام در رتبه پس از خداوند قرار دارد و پس از او امامان معصوم(ع) نسبت به زمان خویش اعمال هدایت تشریعی و تکوینی دارند. مقام هدایت باطنی موجودات از نظر تشریعی و تکوینی را ولایت تشریعی و تکوینی مینامند و یکی از معانی “صاحب” دارای اختیار و ولایت و قدرت تصرف معنوی است.
بر اساس اینکه “صاحب الزمان” به معنای دارای اختیار و قدرت تعرف و هدایت در عصر و زمان خویش بر موجودات باشد، این ولایت باطنی شامل تشریع و تکوین میشود، یعنی، حرکت تکاملی موجودات از بعد معنوی و مادی توسط اراده امام است که به اذن خدا انجام میشود و مراد از تکوین بعد مادی موجودات و امور مربوط به ماده است و از آنجا که زمان عبارت از حرکت ماده و مقدار حرکت ماده است، لذا این بعد مادی موجودات نیز مانند سایر ابعاد انها، تحت تصرف و اراده امام و واسطه فیض الهی خواهد بود. پس به این معنا امام دارای قدرت تصرف بر ابعاد موجودات(از جمله بعد زمان) میباشد و معنای صاحب الزمان روشن میگردد. البته این هدایت و ولایت، بر اساس نظم بسیار دقیق در نظام آفرینش صورت میگیرد.
گفتنی است وقتی سخن از ولایت تکوینی و قدرت تصرف امام بر موجودات میشود منظور این نیست که یک انسان به عنوان انسان و از بعد مادی میتواند در زمان تغییر کونی ایجاد کند تا این اشکال یش آید که “این دور منطقی و باطل است” و انسان ماده و تحت قوانین ماده، نمیتواند از تحت قوانین ماده خارج شود و بر زمان( که خود مادی است) تصرف و تغییر ایجاد کند!؟ بلکه مراد تصرف انسان از نظر معنوی و ماوراء الطبیعه بر ماده و طبیعت است؛ زیرا انسان دارای دو بعد مادی و معنوی (غیر مادی) است و بعد غیر مادی حاکم بر بعد مادی او است. پس میتواند قدرت تصرف بر ماده را دارا باشد.
در فلسفه عقلی اثبات شده که ماورای طبیعت، حاکم بر طبیعت است. پس معنای صاحب الزمان برای حضرت مهدی(ع) یعنی او دارای قدرت هدایت باطنی و ولایت تشریعی و تکوینی است.
نتیجه آنکه نام صاحب الزمان،صاحب الامر، ولی عصر، امام زمان، امام عصر در دیدگاه کلام و عرفان شیعی، معنای خاص خود را دارد. در علم کلام شیعی به معنای صاحب اختیار در تدبیر و رهبری جامعه اسلامی و بیان و حفظ شریعت است.
و در عرفان به معنا کسی که دارای اختیار و قدرت معنوی برای دریافت فیض و رساندن فیض به موجودات است؛ اعم از آنکه این فیض و رحمت، نعمتی تشریعی برای هدایت و تکامل معنوی باشد یا نعمتی تکوینی برای هدایت تکوینی و حرکت به سوی کمال مادی.(ر.ک: عصاره خلقت، جوادی آملی؛ امامت ـ ربانی گلپایگانی؛ هدایت در قرآن، جوادی آملی).
پرسش: اسامی حضرت را نام ببرید ؟
پاسخ: کنیه دارای اسمی است که با لفظ “اب” یا “ام” شروع میشود مانند: اباعبداللّه و امّ البنین. امام زمان(ع) همان نام و کنیه پیامبر اسلام(ص) است و در برخی از روایات از بردن نام ایشان تا هنگام ظهور، نهی شده است.
لقبهای مشهور آن حضرت عبارتند از: مهدی، قائم، منتظَر، بقیةالله، حجّت، خلف صالح، منصور، صاحب الامر، صاحب الزمان و ولیّعصر که معروفترین آنها “مهدی” است.
هر یک از این لقبها، بیانگر پیام ویژهای درباره آن بزرگوار است.
آن امام خوبیها را “مهدی” گفتهاند زیرا که هدایت شدهای است که مردم را به سوی حق میخواند و “قائم” خواندهاند چون برای حق، قیام خواهد کرد و “منتظَر” نامیدهاند زیرا که همگان در انتظار مقدم اویند و “بقیةاللّه” لقب دادهاند چرا که باقیمانده حجتهای خدا و آخرین ذخیره الهی است.
“حجّت” به معنی گواه خدا بر خلق و “خلف صالح” به معنی جانشین شایسته برای اولیاء خداست. او “منصور” است چون از سوی پروردگار یاری میشود و “صاحب الأمر” است چون امر ایجاد حکومت عدل الهی به عهده اوست. “صاحب الزمان و ولیّ عصر” نیز به معنی آنست که او حاکم و فرمانروای یگانه زمان است.
نظرات شما عزیزان: